Miejsce bitwy pod Giedrojciami

Miejsce bitwy pod Giedrojciami

Wiosną 1919 r., gdy Polacy napadli na strażnicę pod Jewiami, rozpoczęły się pierwsze działania bojowe pomiędzy wojskami Litwy i Polski, które z przerwami trwały do późnej jesieni 1920 r. Dywizja polska pod dowództwem Lucjana Żeligowskiego 9 października 1920 r. zajęła Wilno i kontynuowała natarcie w kierunku zachodnim i północno-zachodnim. Natarcie na Wiłkomierz, które wojsko polskie rozpoczęło 17 listopada, utknęło. Polakom udało się zająć Szyrwinty i Giedrojcie. 19 listopada do Wiłkomierza przybył dowódca wojska litewskiego generał Silvestras Žukauskas. Przejął on dowodzenie i zorganizował kontrofensywę na trzydziestokilometrowym froncie. Wojsko litewskie ofensywę rozpoczęło w nocy z 20 na 21 listopada. Część sił zbrojnych ruszyła na Giedrojcie. 2. Pułk Piechoty ruszył z Pozelwy, a 9. Batalion Pułku Piechoty z Widziniszek. Podczas ofensywy wojska litewskiego w kierunku Giedrojć ciężkie walki trwały w okolicach Giedrojć, pod Šiupieniai (dwór w Šiupieniai) i zabudowaniami gospodarskimi dworu w Seirūnai. A także we dworze w Bekupė - 4 km na północny zachód od Giedrojć. Żołnierze polscy bronili się na linii frontu na wyżynie naprzeciwko Giedrojć, wspierani ostrzałem artyleryjskim z dworu w Martiniškiai. Tutaj Polacy ostatni raz stawili opór Litwinom. Później jednostki armii litewskiej wyparły Polaków ze swoich pozycji i wkroczyły do Giedrojć. Wojsko litewskie, które poniosło znaczne straty, powróciło na stanowiska zajmowane do 17 listopada. Polegli polscy żołnierze 23 listopada zostali pochowani na cmentarzu w Giedrojciach, a Litwini, którzy zginęli, na cmentarzach w Giedrojciach, Pozelwie i Wiłkomierzu.

Działania wojenne przerwała Liga Narodów. 29 listopada w Kownie podpisano zawieszenie broni pomiędzy Rządem Republiki Litewskiej a przedstawicielami Żeligowskiego. Okupowana część Litwy i jej stolica Wilno prawie na dwa dziesięciolecia trafiły pod rządy Polski.

 

(55.085793, 25.254647) (Patrzeć na mapie )